Czy pracownicy pracujący zimą na wolnym powietrzu powinni dostać od pracodawcy ciepły posiłek lub napoje? Ile stopni powinno być w biurze w sezonie zimowym? Czy odśnieżanie dachu firmy można zlecić każdemu pracownikowi? Czy pracodawca powinien zapewnić pracownikom zimowe buty, rękawice lub inne środki ochrony osobistej i w jakich okolicznościach?
1 listopada rozpoczął się w Polsce tzw. sezon zimowy, który potrwa aż do końca marca 2024 roku. W tym okresie pracodawcy mają obowiązek dostarczania wybranym grupom pracowników profilaktycznych napojów i posiłków, zapewnienia im odpowiednich środków ochrony – w tym odzieży czy obuwia, a także utrzymywania odpowiedniej temperatury w miejscach pracy. Dodatkowo, pracodawcy są odpowiedzialni za utrzymanie czystości na terenie firmy, w tym za odśnieżanie chodników i dróg, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa. Poniżej szczegółowe regulacje związane ze wspomnianymi zagadnieniami.
Temperatura w miejscu pracy
Pracodawcy muszą zapewnić odpowiednią temperaturę w miejscach pracy, zależną od rodzaju wykonywanych zadań. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r., minimalna temperatura dla lekkiej pracy fizycznej lub pracy biurowej to 18ºC, a dla innych rodzajów pracy 14ºC. Wyjątki dotyczą sytuacji, gdzie wymagania technologiczne nakazują inne warunki.
Napoje profilaktyczne
Pracodawcy są zobowiązani do dostarczania napojów profilaktycznych, gdy wydatek energetyczny pracownika przekracza 1500 kcal (6280 kJ) dla mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) dla kobiet, wtedy gdy temperatura otoczenia spada poniżej 10ºC lub powyżej 25ºC. Napoje powinny być dostępne w ilościach zaspokajających potrzeby pracowników przez całą zmianę, niezależnie od pory roku, ale tylko w dni, kiedy spełnione są wyżej wymienione kryteria.
Posiłki profilaktyczne
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 r., pracodawcy powinni zapewnić darmowe posiłki profilaktyczne pracownikom, którzy wykonują prace fizyczne na zewnątrz w okresie zimowym. Jednakże, prawo do posiłku zależy od wydatku energetycznego pracownika podczas zmiany – powyżej 1500 kcal (6280 kJ) dla mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) dla kobiet. Temperatura powietrza nie wpływa na to prawo. Jeśli pracodawca nie może zapewnić posiłków bezpośrednio, może umożliwić dostęp do punktów gastronomicznych. Ważne jest, że pracownicy nie mają prawa do ekwiwalentu pieniężnego za te świadczenia.
Środki ochrony indywidualnej
Pracodawcy są zobowiązani do dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej, w tym odzieży i obuwia roboczego, niezbędnych do ochrony przed szkodliwymi czynnikami w pracy. Wybór tych środków powinien być konsultowany z pracownikami. Środki ochrony muszą spełniać normy zgodności, co potwierdza znak CE. Pracodawcy są również odpowiedzialni za pranie, konserwację i naprawę tych środków. Jeśli pranie odzieży roboczej nie jest możliwe, pracownik może otrzymać ekwiwalent pieniężny za pranie we własnym zakresie, chyba że odzież została skażona substancjami chemicznymi, promieniotwórczymi lub biologicznie zakaźnymi.
Odśnieżanie dachu i terenu
Pracodawcy, jako właściciele lub najemcy nieruchomości, są zobowiązani do odśnieżania dachów, zgodnie z art. 61 pkt 2 Prawa budowlanego. Mogą korzystać z usług zewnętrznych firm lub delegować do tego zadania własnych pracowników, o ile przeszli oni odpowiednie szkolenie i posiadają wymagane zaświadczenie lekarskie. Pracodawca jest również odpowiedzialny za zabezpieczenie terenu zewnętrznego firmy, w tym odśnieżanie chodników i dróg oraz inne działania przeciwoblodzeniowe.
Ten artykuł powstał we współpracy z Grant Thornton.
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie, obecnej w 140 krajach. W Polsce działa od 30 lat, a zespół około 1000 pracowników wspiera Klientów w takich obszarach jak podatki, rachunkowości czy kadr i płac.
