Początek nowego roku kalendarzowego to niezwykle wymagający czas dla przedsiębiorców. Wraz z nadejściem roku 2025 mogą oni spodziewać się nie tylko wzrostu płacy minimalnej, ale również szeregu innych zmian w postaci: nowych zasad naliczania składki zdrowotnej, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego dnia wolnego i rozszerzenia badań w ramach medycyny pracy. Zapraszamy na przegląd wspomnianych zmian przygotowany przez ekspertów kadrowo-płacowych Grant Thornton.
Wzrost płacy minimalnej
Jedną z kluczowych zmian, zarówno dla pracowników, jak i przedsiębiorców, będzie wzrost płacy minimalnej. Od 1 stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie brutto wyniesie 4666 zł, a minimalna stawka godzinowa wzrośnie do 30,50 zł brutto. Tym samym, nastąpi wzrost o odpowiednio 366 zł i 2,40 zł w stosunku do kwot, 4 300 zł brutto i 28,10 zł brutto, obowiązujących od 1 lipca 2024 roku. Stanowi to wzrost o 8%. Warto również dodać, że w 2025 roku nastąpi jedna podwyżka płacy minimalnej. Inaczej więc niż w 2024 roku, kiedy to dwukrotnie, w styczniu i w lipcu, podwyższono minimalne wynagrodzenie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oszacowało, że z zapowiadanej podwyżki skorzysta ponad 3,1 mln pracowników.
Należy pamiętać, że wzrost minimalnego wynagrodzenia przekłada się na wzrost kosztów zatrudnienia pracowników. Oznacza to, że wraz z początkiem stycznia 2025 roku pracodawcy będą zobligowani do podniesienia wynagrodzenia tym pracownikom, których dotychczasowe wynagrodzenie będzie poniżej nowo ustalonej płacy minimalnej. Nastąpi również wzrost wysokości sumy składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, wypadkowe oraz chorobowe) i składki na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz podatku dochodowego. Co więcej, wzrost minimalnego wynagrodzenia pociąga za sobą również zmiany w zakresie wysokości innych świadczeń, które są zależne i obliczane wprost proporcjonalnie do wysokości płacy minimalnej. Mowa przede wszystkim o: minimalnej podstawie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, opiekuńczego, macierzyńskiego i wyrównawczego, dodatku do wynagrodzenia przysługującemu pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej i odprawie z tytuły zwolnień grupowych.
Nowe zasady naliczania składki zdrowotnej
Wysokość składki zdrowotnej jest ustalana proporcjonalnie do wysokości dochodu osiąganego przez poszczególnego przedsiębiorcę. W trakcie mijającego roku trwały burzliwe dyskusje i prace legislacyjne mające na celu modyfikacje dotychczasowego sposobu kalkulacji składki zdrowotnej dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według skali podatkowej, na podatku liniowym 19% i karcie podatkowej. Zgodnie z ostatnimi ustaleniami, od 1 stycznia 2025 roku zmniejszeniu ulegnie minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna będzie stanowić 9% liczonych od 75% minimalnego wynagrodzenia. Co więcej, zdecydowano o wyłączeniu z podstawy wymiaru składki zdrowotnej, opłacanej przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, przychodów i kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży środków trwałych, takich jak np. samochody, budynki, lokale czy maszyny.
Przyjęte zmiany adresowane są głównie do mikro i małych przedsiębiorców. Według szacunków przedstawionych przez Ministerstwo Finansów na wspomnianych zmianach skorzysta blisko 934 tysięcy przedsiębiorców. Warto jednak zaznaczyć, że wprowadzane zmiany mają obowiązywać tylko w przyszłym roku. Już teraz zadeklarowano, że w trakcie 2025 roku będą trwały prace nad kolejną reformą składki zdrowotnej. Oznacza to, że kolejnych modyfikacji należy spodziewać się w 2026 roku.
Uzupełniający urlop macierzyński
Kilka dni temu Prezydent RP podpisał długo wyczekiwaną nowelizację Kodeksu Pracy, która do systemu prawnego wprowadza nowy rodzaj urlopu, mianowicie uzupełniający urlop macierzyński. Ze wspomnianego urlopu będą mogli skorzystać rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie. Wymiar tego urlopu będzie wynosił od 8 do 15 tygodni w zależności od: masy urodzeniowej dziecka, tygodnia, w którym urodziło się dziecko i długości jego hospitalizacji. Oznacza to, że uzupełniający urlop macierzyński będzie ulegał wydłużeniu o dodatkowy tydzień wprost proporcjonalnie do każdego kolejnego tygodnia pobytu dziecka w szpitalu aż do upływu 15 tygodni od momentu porodu.
Warto dodać, że uzupełniający urlop macierzyński powinien być wykorzystany w jednej części i przypadać bezpośrednio po zakończeniu „właściwego” urlopu macierzyńskiego. O przyznanie tego urlopu rodzic-pracownik musi zawnioskować na piśmie. Co więcej, zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu będzie wynosił 100% podstawy wymiaru.
Wigilia dniem wolnym
Na początku listopada przedłożono projekt ustawy mający na celu ustanowienie Wigilii (24 grudnia) dniem ustawowo wolnym od pracy. Pomimo szybkiego przebiegu prac legislacyjnych, które trwały zaledwie miesiąc, osiągnięto parlamentarne porozumienie i przegłosowano nowelę. Jednocześnie zapewniono, że trzy niedziele poprzedzające dzień 24 grudnia będą tzw. niedzielami handlowymi. Obwarowano to jednak zastrzeżeniem, że w grudniu pracownik handlu nie będzie mógł pracować więcej niż w dwie niedziele. Obecnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta RP. Niemniej jednak już teraz zapowiedziano, że zmiany wejdą w życie wraz z początkiem lutego przyszłego roku. Należy mieć na uwadze, że tego typu zmiany pociągają za sobą konieczność przeliczenia na nowo wymiaru czasu pracy na rok 2025. W następstwie zapowiadanej zmiany liczba dni świątecznych wzrośnie bowiem do 14. W naturalny sposób przełoży się to na obniżenie liczby dni pracujących i skrócenie liczby godzin pracy w przyszłym roku.
Obecnie, jak wynika z przepisów ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy dniami wolnymi od pracy są: 1 stycznia – Nowy Rok, 6 stycznia – Święto Trzech Króli, pierwszy dzień Wielkiej Nocy, drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja Święto Państwowe, 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada – Wszystkich Świętych, 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia, 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia oraz niedziele.
Poszerzenie zakresu badań medycy pracy
Ministerstwo Zdrowia planuje rozszerzenie zakresu obowiązkowych badań medycyny pracy. Zgodnie z zapowiedziami Wiceministra Zdrowia – Wojciecha Koniecznego – do dotychczasowych badań obowiązkowych mają zostać wliczone: lipidogram, poziom cukru we krwi i określenie wskaźnika BMI. Z kolei badania takie jak: mammografia, cytologia czy prześwietlenie płuc będą wpisywały się w zakres programu profilaktycznego, co oznacza, że nie będą obligatoryjne, ale jeżeli tylko pracownik-pacjent wyrazi chęć skorzystania z nich to zostanie im poddany. Należy zaznaczyć, że zarówno badania z pierwszej (obligatoryjnej), jak i drugiej (fakultatywnej) grupy będą nieodpłatne tylko w momencie przystąpienia konkretnej przychodni do przygotowywanego programu.
Proponowane rozszerzenie zakresu badań medycyny pracy może realnie przyczynić się do zwiększenia wykrywalności różnych chorób, a tym samym do poprawy stanu zdrowia. Tym bardziej, że dostęp do publicznej służby zdrowia jest bardzo ograniczony a badania medycy pracy należą do badań obowiązkowych, więc ich wykonanie jest konieczne do podjęcia i kontynuowania zatrudnienia.
Warto dodać, że wspomniane zmiany nie zostały jeszcze uchwalone. Nie wykluczone, że ulegnie to zmianie w najbliższych dniach. W harmonogramie obrad, ostatniego w tym roku, posiedzenia Sejmu znalazł się bowiem punkt dotyczący właśnie reformy badań z zakresu medycyny pracy. Zgodnie z zapowiedziami zmiany mają zacząć obowiązywać od początku 2025 roku.
Podsumowanie
Większość z omówionych wyżej zmian nie została jeszcze uchwalona, ale wydaje się, że to kwestia czasu i zgodnie z zapowiedziami ma to ulec zmianie w trakcie najbliższych tygodni. Zdaje się więc, że przełom roku i początek roku 2025 będą bardzo pracowite dla pracodawców dostosowujących się do nowej rzeczywistości kadrowo-płacowej.
Marta Pypłacz, Senior Menedżer w Departamencie Outsourcingu Grant Thornton
Marta Romanowska, Koordynator projektów w Departamencie Outsourcingu Grant Thornton
Ten artykuł powstał we współpracy z Grant Thornton.
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie, obecna w 147 krajach i zatrudniająca 68 tys. pracowników. W Polsce działa od 30 lat, a zespół liczący około 1000 pracowników w 8 lokalizacjach wspiera klientów w takich obszarach, jak m.in. outsourcing rachunkowości oraz kadr i płac, tax compliance, audyt, doradztwo podatkowe i finansowe, obsługa prawna, konsulting biznesowy i cyfrowy czy dotacje dla firm.
