Z początkiem 2019 roku weszła w życie ustawa o pracowniczych planach kapitałowych, czyli tzw. PPK. Jest to powszechny i dobrowolny program oszczędnościowy dla zatrudnionych osób, za które pracodawca zobowiązany jest opłacać składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Jego celem jest zachęcenie do dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Program PPK będzie finansowany przez państwo, pracodawców oraz pracowników. Wiąże się zatem z powstaniem dla przedsiębiorstw wielu nowych obowiązków, do których już teraz warto się przygotować. W szczególności dotyczy to dużych organizacji, które PPK będzie obowiązywać od lipca tego roku.

Powszechność programu PPK polega na tym, że docelowo każdy pracodawca zatrudniający co najmniej jedną osobę, będzie zobligowany do jego tworzenia oraz prowadzenia, a także zawarcia umowy z instytucją finansową, która będzie zarządzać środkami zgromadzonymi na koncie pracownika. Pracownicze plany kapitałowe będą dobrowolne tylko z punktu widzenia zatrudnionych osób. Zgodnie z zapisami ustawy środki zgromadzone w PPK będą stanowić prywatną własność uczestników.

Kiedy PPK wchodzą w życie?

Pracownicze plany kapitałowe będą wdrażane stopniowo. Termin przystąpienia firmy do PPK będzie uzależniony od wielkości oraz typu pracodawcy.

• Już 1 lipca 2019 r. do pracowniczych planów kapitałowych maja przystąpić najwięksi pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 250 osób, według stanu na dzień 31 grudnia 2018.
• Firmy, które zatrudniają co najmniej 50 osób, będą zobowiązane do stosowania nowych przepisów od 1 stycznia 2020 r.
• Podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób muszą wdrożyć PPK od 1 lipca 2020 r.
• Pozostałe przedsiębiorstwa, a także podmioty należące do sektora finansów publicznych, będą zobowiązane do tworzenia pracowniczych planów kapitałowych dopiero od 1 stycznia 2021 r.

 

 

Jakich pracowników obejmą PPK?

Pracownicze plany kapitałowe obejmą automatycznie osoby zatrudnione w wieku od 18 do 54 lat, za które pracodawca zobowiązany jest opłacać składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Uczestnictwo w PPK osób w wieku między 55 a 69 lat będzie uzależnione od złożenia przez nich stosownego oświadczenia woli. Warunkiem przystąpienia takiej osoby do PPK jest ponadto zatrudnienie jej w  podmiocie zatrudniającym łącznie przez co najmniej 3 miesiące w okresie 12 miesięcy poprzedzających pierwszy dzień zatrudnienia. W stosunku do takich osób nie będzie obowiązywać automatyczny zapis do programu.

Program nie obejmie natomiast osób samozatrudnionych, służb mundurowych, a także rolników.

Wyjątki od obowiązku prowadzenia PPK

Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych przewiduje wyjątki od obowiązku utworzenia PPK. Programu nie musi wprowadzać:

• Mikroprzedsiębiorca (czyli firma zatrudniająca mniej niż 10 osób), w sytuacji gdy wszyscy pracownicy złożą deklarację rezygnacji z uczestnictwa w PPK.
• Pracodawca, u którego w dniu objęcia go przepisami ustawy funkcjonuje Pracowniczy Program Emerytalny ze składkami min. 3,5 % oraz udziałem pracowniczym min. 25 %.

Ponadto pracodawców będących w okresach przestoju ekonomicznego, w przypadku niewypłacalności, w okresie przejściowego ograniczenia lub zaprzestania działalności spowodowanej powodzią, będzie mogło objąć czasowe zwolnienie z obowiązku dokonywania wpłat na PPK.

Skąd będą pochodzić wpłaty na PPK?

Zgodnie z przepisami ustawy pracownicze plany kapitałowe będą finansowane przez państwo, pracodawców, a także samych pracowników. Państwo zapłaci jednorazową składkę powitalną w wysokości 250 zł. Ponadto będzie wpłacało co roku na rachunek PPK pracownika 240 zł. Wspomniane wpłaty będą finansowane ze środków Funduszu Pracy.

Warunkiem otrzymania dopłaty rocznej jest wpłata na rachunek PPK w danym roku kalendarzowym kwoty nie mniejszej niż suma wpłat podstawowych naliczonych za okres 6 miesięcy od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.

Prawo do dopłaty – wyjątki

Wyjątek stanowią pracownicy, których miesięczne wynagrodzenie nie przekracza kwoty odpowiadającej 120 % minimalnego wynagrodzenia za pracę. Prawo do dopłaty rocznej uzyskają oni w sytuacji, gdy kwota wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym jest równa co najmniej 25 % kwoty wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku.

Wpłaty podstawowe (minimalne) na PPK

Wpłaty podstawowe mają stanowić 3,5 % wynagrodzenia brutto danego pracownika. Będą one  finansowane przez podmiot zatrudniający i oszczędzający w PPK w następujących proporcjach:

• Składki finansowane przez pracownika: 2 % wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stronie osoby zatrudnionej.
• Składki finansowane przez pracodawcę: 1,5 % wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe po stronie zatrudniającego.

Możliwość obniżenia wpłat

Ustawa przewiduje możliwość obniżenia wpłat uczestnika PPK do wysokości nie mniej niż 0,5 % wynagrodzenia w sytuacji, gdy jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2 – krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dobrowolna składka po stronie pracodawcy oraz pracownika

Pracodawca będzie miał możliwość wpłaty składki dobrowolnej do wysokości 2,5 % wynagrodzenia brutto.  Składka dobrowolna dla pracownika będzie wynosić 2 % wynagrodzenia.  W efekcie na konto pracownika w PPK będzie mogła wpływać łączna wpłata od 3,5 do 8 % wynagrodzenia brutto.

 

 

Wpłaty na PPK a podstawa wymiaru składek

Zgodnie z art. 26 ust. 5 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie będą wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Oznacza to, że nie będą one stanowić również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne, a także na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

Rezygnacja z PPK

Przepisy ustawy o PPK zakładają dobrowolny charakter programu. Zatem, mimo że pracownicy są automatycznie do niego zapisywani, mają możliwość rezygnacji z uczestnictwa w PPK. W tym celu dana osoba będzie zobligowana do zadeklarowania swojej rezygnacji. Projekt dotyczący wzoru deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczego planu kapitałowego został już przedstawiony przez Ministerstwo Finansów. Deklaracja będzie składana na ręce pracodawcy, którego obowiązkiem będzie poinformowanie o tym fakcie właściwej instytucji finansowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia deklaracji przez pracownika. Rezygnacja obowiązuje już w miesiącu jej złożenia, a składki już pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi.

Pracownik, który zrezygnował z udziału z pracowniczych planach kapitałowych, ma w każdym momencie możliwość ponownego przystąpienia do tego programu.

Pracownik, który nie będzie chciał brać udziału w tym programie, będzie zmuszony do składania stosownej deklaracji o rezygnacji co 4 lata, ponieważ przepisy ustawy stanowią, że co 4 lata pracownik będzie ponownie zapisywany do Pracowniczych Planów Kapitałowych.  (Podstawa prawna: Projekt z dnia 30 stycznia 2019 r. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczego planu kapitałowego).

Kary za brak wpłat na PPK

Pracodawcy, który nie wywiąże się z obowiązku dokonywania wpłat do PPK, będzie grozić kara grzywny w wysokości od 1000 do 1 000 000 zł. Realizację obowiązku tworzenia i prowadzenia PPK będzie kontrolować Państwowa Inspekcja Pracy.

PPK – wiele obowiązków dla przedsiębiorców

Prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych będzie wiązało się z wieloma dodatkowymi obowiązkami dla pracodawców, takimi jak np. zarządzanie listą osób objętych programem PPK, weryfikacja oraz ewidencja ich danych, zawarcie umów z instytucją finansową, wyliczanie comiesięcznych wpłat na konto PPK, komunikacja z osobami zatrudnionymi oraz instytucją finansową, zarządzanie wnioskami od pracowników, itp.

System IT wspierający procesy PPK

Pomóc w zarządzaniu PPK z pewnością może system informatyczny, który usprawni pracę i wiele czynności wykona za nas. Np. monitorując listy pracowników zobligowanych do PPK – objętych tych obowiązkiem, zadeklarowanych czy rezygnujących z programu, a także wyliczając składki, wprowadzając obieg informacji z instytucjami finansowymi oraz pracownikami, umożliwiając weryfikację umów, itp.

Softlab HR by Asseco – zarządzanie procesami PPK

System Softlab HR by Asseco wspiera obsługę kadrową, umożliwia rozliczanie pracowników, a także udostępnia rozbudowane narzędzia do zarządzania kapitałem ludzkim (HR). Rozwiązanie będzie także przygotowane na uruchomienie oraz zarządzanie programem PPK w organizacji. Poznaj więcej możliwości rozwiązania do zarządzania zasobami ludzkimi Softlab HR by Asseco.

 

* Źródło: Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215).