Ustalenie płatnika zasiłków w 2025 roku, zmiana wynagrodzeń pracowników młodocianych czy projekt zmian w ustawie zasiłkowej – to tylko niektóre tematy, które podejmujemy w listopadowym biuletynie HR Puls.
Ustalenie płatnika zasiłków w 2025 roku
Obowiązek wypłaty zasiłków spoczywa na płatniku składek, który na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób.
Od 1 stycznia 2025 r. wypłacać zasiłki przysługujące w 2025 r. będą pracodawcy/zleceniodawcy, który na dzień 30 listopada 2024 r. zgłoszą do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób.
W liczbie ubezpieczonych uwzględniać trzeba wszystkie osoby zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, tj.:
- pracowników (w tym również uczniów),
- wykonawców pracy nakładczej,
- osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,
- a także osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące.
Nie uwzględnia się natomiast osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych, a także duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.
Zmiana wynagrodzeń pracowników młodocianych od 1 grudnia 2024 roku
Wysokość wynagrodzenia pracownika młodocianego odbywającego przygotowanie zawodowe w formie nauki zawodu oraz przyuczenia zmienia się co kwartał. Jest ono obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, podawanego co kwartał przez Główny Urząd Statystyczny, i obowiązuje od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim.
Minimalne wynagrodzenie pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu wynosi:
- nie mniej niż 8% – w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole,
- nie mniej niż 9% – w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole,
- nie mniej niż 10% – w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole.
W przypadku młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy płaca wyniesie nie mniej niż 7%.
Wysokość wynagrodzenia na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych w okresie od 1.12.2024 do 28.02.2025 będzie wynosić:
| Okres | 1.12.2024 r. – 28.02.2025 r. |
| I rok nauki lub klasa I branżowej szkoły I stopnia | 652,93 zł |
| II rok nauki lub klasa II branżowej szkoły I stopnia | 734,55 zł |
| III rok nauki lub klasa III branżowej szkoły I stopnia | 816,16 zł |
| wynagrodzenie w razie odbywania przyuczenia do wykonywania określonej pracy | 571,31 zł |
Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 2018 r. poz. 2010 z późn. zm.).
Urlop macierzyński dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, którego celem jest wprowadzenie nowego uprawnienia – uzupełniającego urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji.
Uzupełniający urlop macierzyński ma przysługiwać pracownikom – rodzicom dzieci urodzonych:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1.000 g – w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie – maksymalnie 15 tygodni,
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży a przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową większą niż 1.000 g – w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie – maksymalnie 8 tygodni,
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży, których dziecko będzie wymagało hospitalizacji od 5. dnia od dnia porodu do upływu 8. tygodnia po porodzie – w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia po porodzie do upływu 8. tygodnia po porodzie pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu będzie wynosił przynajmniej 2 kolejne dni w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – maksymalnie 8 tygodni.
Zatem, aby pracownik mógł mieć prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, dziecko musi być hospitalizowane w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie przynajmniej przez 2 kolejne dni. Jeżeli hospitalizacja nastąpi 29. dnia od porodu, a dziecko wyszło ze szpitala po 3 dniach od porodu, pracownik nie będzie miał prawa do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Przy ustalaniu wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia lub 15. tygodnia po porodzie będą się sumowały, a niepełny tydzień zostanie zaokrąglony w górę do pełnego tygodnia.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie fakultatywny, udzielany na wniosek i wykorzystywany w jednej części.
Zasiłek za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił 100% podstawy zasiłku.
Zniesienie obowiązku wypłaty odprawy pracownikowi powołanemu do terytorialnej służby wojskowej
W Dzienniku Ustaw z 28 października 2024 r. pod poz. 1585 opublikowano ustawę z dnia 1 października 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wsparcia przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy obrony terytorialnej (OT) lub żołnierzy aktywnej rezerwy.
Powyższy dokument wprowadził zmiany m.in. w ustawie z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248 z późn. zm.). Uchylony został ustęp 2 artykułu 306, który zobowiązywał pracodawcę do wypłaty pracownikowi powołanemu do terytorialnej służby wojskowej odprawy w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Jednocześnie ustawa ta w poprzednim brzmieniu gwarantowała pracodawcy rekompensatę tej odprawy. Zmienione przepisy gwarantują w zamian żołnierzom OT świadczenie początkowe w wysokości 50% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego. Świadczenie to przyznaje dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz OT pełni służbę. Wypłata tego świadczenia stanowi obowiązek jednostki wojskowej, na której zaopatrzeniu finansowym żołnierz pozostaje.
Zmiany zasad orzekania o niepełnosprawności
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod numerem UD 137 znajduje się projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Znowelizowane przepisy mają uprościć, skrócić i uczynić bardziej transparentnym proces orzekania o niepełnosprawności, zarówno dla osób ubiegających się o orzeczenia, jak i dla zespołów orzekających o niepełnosprawności.
Nowe regulacje dotyczącą m.in.:
- zmian w maksymalnych terminach rozpatrywania wniosków o orzeczenie o niepełnosprawności,
- skrócenia okresu przechowywania dokumentacji z dotychczasowych 50 do 20 lat,
- wyłączenia obowiązku stosowania przepisów o zamówieniach publicznych przy zatrudnianiu lekarzy, psychologów i fizjoterapeutów w zespołach orzeczniczych,
- wprowadzenia systemu elektronicznej weryfikacji orzeczeń,
- wydłużenia ważności kart parkingowych i likwidacji wielu orzeczeń,
- korzystania z psów asystujących w pensjonatach i ośrodkach wypoczynkowych.
Projekt zmian w ustawie zasiłkowej
Na etapie opiniowania jest projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Projektowana ustawa przewiduje zmiany m.in. w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780). Dotyczą one szczególnie:
- doprecyzowania przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego poprzez zdefiniowanie pracy zarobkowej oraz aktywności niezgodnej z celem zwolnienia od pracy, z przesłanek tych wyłączono czynności incydentalne, których podjęcia w okresie zwolnienia od pracy wymagają istotne okoliczności,
- poszerzenia katalogu przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego o przypadek, gdy osoba niezdolna do pracy z powodu choroby przebywa w innym miejscu niż wskazane w zwolnieniu lekarskim (lub zawiadomieniu) jako adres pobytu w okresie niezdolności do pracy, z zastrzeżeniem, że jeśli ubezpieczony wykaże, że jego nieobecność była spowodowana względami zdrowotnymi, to przesłanka ta nie znajdzie zastosowania,
- uregulowania, że miejscem wskazanym w zwolnieniu lekarskim (lub zawiadomieniu) może być adres pobytu w innym państwie, jeżeli będzie to uzasadnione zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami, chyba że ZUS będzie miał możliwość zlecenia przeprowadzenia kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia w tym państwie na mocy przepisów odrębnych,
- określenia, że w przypadku spełniania warunków do podlegania ubezpieczeniom społecznym z co najmniej dwóch tytułów, niezdolność do pracy z powodu choroby dotyczy każdego z tych tytułów, chyba że wystawiający zwolnienie od pracy wskaże w orzeczeniu, że praca zarobkowa w ramach określonego tytułu będzie mogła być wykonywana z uwagi na rodzaj tej pracy (np. chirurg ze złamanym palcem jest niezdolny do pracy chirurga w szpitalu, ale może wykonywać pracę nauczyciela akademickiego prowadzącego wykłady z chirurgii),
- wskazania, że przepisy dotyczące utraty prawa do zasiłku chorobowego w związku z wykonywaniem w okresie orzeczonej niezdolności do pracy zarobkowej lub wykorzystywaniem zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem mają odpowiednie zastosowanie także do osoby uprawnionej do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego,
- doprecyzowania zapisów odnoszących się do czynności podejmowanych w ramach kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, a także zasad przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy (będą one wynikały wprost z ustawy zasiłkowej).
Przepisy projektowanej ustawy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
