W tym miesiącu opisujemy nowelizację Kodeksu Pracy, nowy wzór świadectwa pracy, dodatkowy dzień wolny dla dawców krwi oraz nową metrykę programu Płatnik.
Nowelizacja Kodeksu Pracy – nowe urlopy i zmiany w umowach o pracę
4 kwietnia w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z dnia 9 marca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Dostosowuje ona polskie prawo do dwóch dyrektyw: dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów, czyli dyrektywy work-life balance, oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 roku w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej.
Znowelizowane przepisy wchodzą w życie 26 kwietnia.
Dyrektywa w sprawie przejrzystych warunków ustanowiła minimalne prawa mające zastosowanie do każdego pracownika na terenie Unii Europejskiej, który jest stroną umowy o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez prawo obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich. Realizacja jej postanowień polega na wprowadzeniu zmian:
- w obszarze zawierania umów o pracę na okres próbny,
- jak również zmian polegających na rozszerzeniu prawa pracowników do pełniejszej i uaktualnionej informacji o warunkach zatrudnienia oraz wprowadzeniu nowych minimalnych praw dla wszystkich pracowników.
Najważniejsze zmiany wprowadzane nowelizacją Kodeksu pracy to:
- uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu;
- wydłużenie urlopu rodzicielskiego do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 tygodni w przypadku ciąży mnogiej, a także gwarancję 9 tygodni urlopu dla każdego rodzica bez możliwości przeniesienia go na drugiego rodzica;
- zwiększenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego do 70% podstawy wymiaru zasiłku;
- wprowadzenia bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych;
- wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, z zachowaniem za czas tego zwolnienia prawa do połowy wynagrodzenia (obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy).
Zmiany w umowach na okres próbny
Maksymalna długość umów na okres próbny po nowelizacji Kodeksu pracy będzie wynosić:
- 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
- 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
Ponadto strony umowy zawieranej na okres próbny będą mogły uzgodnić, że umowa przedłuża się o czas urlopu i/lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.
Zmiany w umowach na czas określony
Znowelizowane przepisy zmienią również zasady zatrudniania na podstawie umowy na czas określony. Wprowadzą obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony.
Znowelizowana ustawa wprowadza ponadto dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy. Pracownik, którego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin, będzie uprawniony do drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut. Prawo do trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut uzyska pracownik, którego dobowy wymiar czasu pracy będzie dłuższy niż 16 godzin.
Nowy wzór świadectwa pracy
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy. W projekcie zawarto również nowy (pomocniczy) wzór świadectwa pracy.
Zmiany te są podyktowane nowelizacją Kodeksu Pracy z 1 grudnia 2022 r. i 9 marca 2023 roku (czyli odpowiednio wprowadzeniem przepisów dotyczących pracy zdalnej, a także dyrektywy rodzicielskiej i work-life balance).
Projekt rozporządzenia zakłada zmiany w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy.
Znowelizowane przepisy rozporządzenia i nowy wzór świadectwa pracy mają wejść w życie po upływie 7 dni od publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw.
W świadectwie pracy pracodawca będzie zobowiązany zamieszczać informacje o:
- wykorzystanych przez pracownika dniach zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej i urlopu opiekuńczego,
- wykorzystanym wymiarze okazjonalnej pracy zdalnej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy (maksymalnie do 24 dni w roku).
Projekt nie zawiera przepisów przejściowych. Oznacza to, że pracodawcy będą mieli obowiązek wystawiania świadectw pracy zawierających wyżej opisane nowe informacje, począwszy od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów rozporządzenia.
Dodatkowy dzień wolny dla dawców krwi
5 kwietnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej. Zwiększa ona wymiar zwolnienia z pracy z tytułu oddawania krwi z 1 do 2 dni.
Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi.
Ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 20 kwietnia.
Nowa metryka programu Płatnik
31 marca 2023 r. została wdrożona nowa metryka dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.
Metryka będzie automatycznie pobierana podczas aktualizacji programu.
Źródło: zus.pl
