Od lipca 2016 roku duże przedsiębiorstwa udostępniają Urzędom Skarbowym szczegółowe dane finansowo-księgowe oraz handlowe w formie elektronicznej. Docelowo wszystkie polskie firmy będą zobowiązane generować dane pochodzące z własnych ksiąg podatkowych w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Dzięki temu Urzędy Skarbowe będą mogły analizować wszelkie informacje dotyczące działalności danej organizacji w sposób elektroniczny.
Wdrożenie Jednolitego Pliku Kontrolnego dotyczy wszystkich polskich przedsiębiorstw, zarówno dużych, średnich, jak i małych firm oraz mikroprzedsiębiorstw. Celem tego przedsięwzięcia jest ułatwienie i usprawnienie kontroli polskich przedsiębiorstw, a także uszczelnienie systemu podatkowego i większe wpływy do budżetu z podatku VAT.
- Od 1 lipca 2016 roku duże przedsiębiorstwa mają obowiązek udostępniać Urzędowi Skarbowemu szczegółowe dane finansowo-księgowe i handlowe w formie elektronicznej oraz wysyłać co miesiąc, bez wezwania informację z prowadzonej ewidencji VAT przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.
- Od 1 stycznia 2017 roku do największych organizacji dołączyły też małe i średnie przedsiębiorstwa, które zostały zobowiązane do co miesięcznej wysyłki informacji z prowadzonej ewidencji VAT. Od stycznia 2018 roku również mikro-firmy muszą przekazywać urzędowi skarbowemu informację o prowadzonej ewidencji VAT w formie elektronicznej.
- Ostatecznie, od lipca 2018 roku zarówno mikroprzedsiębiorstwa, jak i małe oraz średnie spółki będą zobligowane do przesyłania zestawu wymaganych plików JPK, na potrzeby przeprowadzanej kontroli skarbowej.
Elektroniczna kontrola przedsiębiorstw odbywa się za pomocą dwóch metod. Po pierwsze, firmy prowadzące księgi podatkowe w programach komputerowych, mają obowiązek (bez wezwania) okresowo, co miesiąc przekazywać dane z ewidencji VAT za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Po drugie, spółki mają obowiązek przekazywać wskazane dane z ksiąg oraz dowodów księgowych również w formie elektronicznej, na żądanie organów podatkowych.
Obowiązek okresowego przekazywania danych bez wezwania wprowadza art. 82 § 1b znowelizowanej w dniu 13 maja 2016 r. Ordynacji Podatkowej, natomiast obowiązek przekazywania danych na żądanie organów podatkowych wprowadza art. 193a. § 1 znowelizowanej w dniu 20 października 2015 r. Ordynacji Podatkowej.
W obydwu przypadkach dane przekazywane do organów podatkowych w postaci elektronicznej muszą mieć odpowiednią strukturę logiczną. Struktura logiczna postaci elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych opublikowana jest na portalu Ministerstwa Finansów. Zestaw struktur logicznych postaci elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych określany jest również jako Jednolity Plik Kontrolny.
Czego dotyczy JPK?
Jednolity Plik Kontrolny dotyczy każdej procedury podatkowej realizowanej przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej m.in. takich jak:
- czynności sprawdzające (kontrole krzyżowe),
- kontrole podatkowe,
- postępowanie podatkowe i kontrolne.
Organy skarbowe mają możliwość żądania przekazania ksiąg w JPK w określonym zakresie i wybranym okresie. Nie wdrożenie przez firmę JPK może wiązać się z jej odpowiedzialnością karno-skarbową.
Struktura Jednolitego Pliku Kontrolnego
Jednolity Plik Kontrolny ma umożliwić przedsiębiorstwom dostarczanie Urzędom Skarbowym danych w formie elektronicznej (mailowo lub na nośniku) w podziale na wyodrębnione struktury:
- Księgi rachunkowe.
- Wyciągi bankowe.
- Magazyn.
- Ewidencje zakupu i sprzedaży VAT.
- Faktury VAT. Struktura dotyczy rejestru faktur sprzedaży VAT.
- Podatkowa księga przychodów i rozchodów.
- Ewidencja przychodów.
Istnieją również plany rozszerzenia zakresu JPK o dane dotyczące podatku akcyzowego i wprowadzenie struktury dla paragonów.
JPK a systemy finansowo-księgowe
W związku z nowymi przepisami użytkowane przez przedsiębiorstwa systemy finansowo-księgowe muszą zostać dostosowane do zmian, umożliwiając edycję ksiąg podatkowych i tworzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego.
Uruchomienie JPK wiąże się z koniecznością przeprowadzenia analizy użytkowanego oprogramowania oraz implementacji w nim funkcjonalności.
Wdrożenie Jednolitego Pliku Kontrolnego to standardowe działanie projektowe, wymagające alokacji odpowiednich zasobów nie tylko po stronie dostawcy systemów, ale także po stronie firmy to oprogramowanie wykorzystującej. Dlatego już dzisiaj należy uwzględnić w planach na najbliższe miesiące niezbędny czas oraz zasoby.
