VAT split payment, czyli podzielona płatność podatku VAT, będzie dotyczyć przedsiębiorców – firmy i osoby prowadzące działalność gospodarczą, które rozliczają się z podatku VAT. Nowe obowiązki mają zacząć obowiązywać od 1 lipca 2018 r. Split payment będzie dotyczyć płatności za towar czy usługę, które zostały zakupione od podmiotów gospodarczych.

W listopadzie 2017 r. Sejm RP jednogłośnie przyjął projekt regulacji w zakresie VAT split payment, czyli podzielonej płatności. W grudniu 2017 r. Senat przyjął poprawkę, zgodnie z którą zmiany wprowadzające split payment mają obowiązywać od 1 lipca 2018 r. O takie przesunięcie wnioskowali zarówno przedsiębiorcy, jak i banki, które chcą mieć więcej czasu na dostosowanie systemów IT do nowych obowiązków.

Co oznacza VAT split payment?

Split payment czyli podzielona płatność będzie dotyczyć płatności za towar czy usługę zakupiony od podmiotów gospodarczych, która po wejściu w życie nowych regulacji będzie realizowana na dwa odrębne rachunki: wartość netto zakupu będzie standardowo płacona na rachunek bankowy dostawcy, natomiast wartość VAT będzie płacona na specjalne konto dostawcy, rachunek VAT.

Dobrowolność w stosowaniu do uznania nabywcy

W trakcie prac na regulacjami utrzymano założenie, że stosowanie podzielonej płatności ma być dobrowolne. To nabywca towaru lub usługi będzie podejmował decyzję na jaki rachunek wpłaci wartość VAT wynikającą z otrzymanej faktury – czy jak dotychczas, łącznie z wartością netto, na standardowe konto bankowe sprzedawcy, czy też na specjalny rachunek VAT sprzedawcy. Taką decyzję nabywca będzie podejmować w odniesieniu do każdej faktury z odrębnie.

Jak wyjaśnił wiceminister finansów, sprzedawca będzie mógł zastrzec w umowie z nabywcą, że nie przyjmuje płatności w systemie split payment.

Dokonanie płatności w sposób podzielony będzie niosło ze sobą określone konsekwencje zarówno dla nabywcy jak i dostawcy.

Co zyska nabywca przy stosowaniu split payment

Z uwagi na dobrowolność wyboru przez nabywcę wpłaty kwoty VAT na specjalny rachunek VAT, Ministerstwo Finansów opracowało w projekcie regulacji szereg zachęt, które mają przekonać nabywcę do wpłaty kwoty VAT na specjalne konto VAT sprzedawcy. Jakie więc korzyści można odnieść ze stosowania nowego rozwiązania?

• Brak sankcji
  Nabywca, który wybierze podzieloną płatność, nie będzie narażony na sankcje VAT
• Brak solidarnej odpowiedzialności z dostawcą
  Nabywca korzystający ze split payment nie będzie odpowiadał solidarnie ze sprzedawcą za niezapłacony podatek. Odpowiedzialność solidarna dotyczy aktualnie towarów wymienionych w załączniku 13 do ustawy o VAT.
• Przesłanka należytej staranności
  Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu do ustawy „płacenie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności będzie jedną z mocniejszych przesłanek dla wykazania, że nabywca dochował należytej staranności, zawierając transakcję z kontrahentem, co będzie miało bardzo istotne znaczenie dla bezpieczeństwa VAT naliczonego nabywców.” Oznacza to, że korzystając z podzielonej płatności w przypadku zakupów od nieuczciwego podmiotu, nabywca powinien mieć możliwość obronić odliczenie VAT naliczonego od takich zakupów i wyeliminować ryzyko posądzenia o współudział w wyłudzeniach VAT.

Konsekwencje dla sprzedawcy

• Ograniczenie możliwości wykorzystania środków z rachunku VAT.
  Dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT będzie ograniczone. Z konta VAT będzie można co do zasady wyłącznie dokonać zapłaty VAT do urzędu lub na rzecz własnych dostawców – również na rachunek VAT. Wydatki na inne cele niż zapłata VAT będą wymagały zgody naczelnika urzędu skarbowego. Termin na udzielenie zgody to 60 dni od daty otrzymania odpowiedniego wniosku od przedsiębiorcy, na wcześniejszym etapie projektu proponowany termin wynosił 90 dni.
  Środki zgromadzone na rachunku VAT będą cały czas środkami należącymi do podatnika. Projekt regulacji nie przewiduje żadnego dostępu do środków zgromadzonych na rachunku VAT dla organów podatkowych
• Skonto przy płatności VAT z dedykowanego rachunku
  Sprzedawca będzie miał możliwość zmniejszenia wysokości VAT należnego płatnego na konto urzędu skarbowego, w sytuacji gdy płatność będzie realizowana z rachunku VAT oraz płatność zostanie uregulowana przed terminem. Wysokość korzyści finansowej będzie ustalana na podstawie specjalnego wzoru.
• Przyspieszony termin zwrotu
  Dodatkową zachętą jest możliwość uzyskania przez przedsiębiorców posiadających rachunek VAT przyspieszonego zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na ten rachunek w przyspieszonym terminie 25 dni.

Problemy z płynnością

Największe obawy przedsiębiorców w związku z podzieloną płatnością dotyczą spodziewanych problemów z płynnością finansową. Dotychczas kwoty VAT z wystawianych faktur mogły być wykorzystywane do regulowania innych zobowiązań, do upływu terminu zapłaty VAT na rachunek urzędu skarbowego. Po wejściu w życie nowych regulacji środki te będą niejako zamrożone i ich wykorzystanie będzie bardzo ograniczone. W odpowiedzi na te obawy, MF pracuje nad mechanizmami zapewnienia przedsiębiorcom płynności finansowej. Finansowanie pomostowe w przypadku gdy problemy z płynnością wynikają ze stosowania podzielonej płatności miałby zapewnić BGK.

Dla kogo rachunek VAT?

Podzielona płatność ma dotyczyć ma tylko przedsiębiorców rozliczających się z podatku VAT. Nie będzie więc dotyczyć płatności realizowanych przez i dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Dla wartości VAT wynikającej z faktury wystawionej przez przedsiębiorcę płatność od nabywcy będzie mogła trafić na odrębne konto, które bezpłatnie ma prowadzić bank.

W efekcie nowych regulacji, każdy podatnik VAT będzie miał dodatkowe konto bankowe dla celów VAT, na które będzie wpływała równowartość podatku płaconego przez nabywców w cenie towarów i usług.

Z punktu widzenia nabywcy wybór podzielonej płatności nie będzie wiązał się z koniecznością dokonania dwóch odrębnych przelewów, nabywca będzie płacił jednym przelewem w ramach którego będzie musiał wskazać kwotę netto, która zostanie przelana na konto sprzedawcy, oraz kwotę podatku, która trafi na konto VAT sprzedawcy.

Nowe obowiązki dla biznesu

Wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności będzie oznaczać nie tylko niebagatelną zmianę w sposobie zarządzania środkami finansowymi. Dla przedsiębiorców może oznaczać również nowe obowiązki w zakresie dostosowania prowadzonych ewidencji do stosowania rachunku VAT.

Dalsze losy projektu można śledzić na stronach Sejmu.