4 czerwca 2022 roku weszła w życie ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027. Wprowadziła ona zmiany m.in. w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych (PPK).
Zmiany te wchodzą w życie w dwóch terminach, tj. 4 czerwca i 21 listopada 2022 r., przy czym część z mocą od 1 lipca 2019 r. Poniżej opisano zmiany, które weszły w życie z dniem 4 czerwca 2022 roku.
1. Nałożenie na podmioty niestosujące ustawy o PPK obowiązku informowania o tym PFR
Nowo dodany ustęp 5c do artykułu 8 ustawy o PPK obliguje podmioty zatrudniające, niestosujące przepisów ustawy o PPK na podstawie na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o PPK, do przekazania do PFR oświadczenia o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy o PPK, w sytuacji, gdy PF wezwie do zawarcia umowy o zarządzanie PPK.
2. Przystąpienie do PPK osoby w wieku powyżej 55 lat
Znowelizowane przepisy ustawy o PPK zniosły wymóg posiadania określonego okresu zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym przez osobę zatrudnioną, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia. W wyniku tych zmian zawarcie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz takiej osoby powinno nastąpić niezwłocznie po złożeniu przez nią wniosku.
3. Zawarcie umowy o PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej w wieku do 55 lat
Znowelizowane przepisy nakładają na podmiot zatrudniający obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 18 lat i nie ukończyła 55. roku życia nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, chyba że osoba ta:
- zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK, na podstawie deklaracji złożonej w formie pisemnej podmiotowi zatrudniającemu albo
- przestanie być w stosunku do tego podmiotu zatrudniającego osobą zatrudnioną.
4. Pierwsza wpłata do PPK uczestnika PPK
Znowelizowane przepisy ustawy o PPK zmieniły terminy pierwszej wpłaty do PPK. Stanowią one, że pierwsze wpłaty oblicza się i pobiera od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Pierwsze wpłaty są dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
5. Wpłata dodatkowa zadeklarowana przez uczestnika PPK
Nowo dodany ustęp 3a art. 27 określił termin obowiązywania deklaracji wpłaty dodatkowej uczestnika PPK dokonywanej do PPK. W myśl znowelizowanych przepisów złożona przez uczestnika PPK deklaracja finansowania wpłaty dodatkowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu jej złożenia.
6. Termin na złożenie przez uczestnika PPK oświadczenia o zawartych w jego imieniu i na jego rzecz umowach o prowadzenie PPK
Znowelizowane przepisy zmieniły termin, w jakim uczestnik PPK może poinformować pracodawcę, w formie oświadczenia, o wcześniejszych umowach o prowadzenie PPK zawartych w jego imieniu i na jego rzecz. Dotychczasowe przepisy umożliwiały osobie zatrudnionej dokonanie tej czynności w terminie 7 dni liczonych po upływie 10 dni miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Obecnie takie oświadczenie może być złożone przez uczestnika PPK w terminie 7 dni od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK przez obecnego pracodawcę.
7. Uprawnienia PFR do wykorzystywania danych z ewidencji PPK
Nowelizacja doprecyzowała kwestię możliwości rozpowszechniania przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) wyników analiz statystycznych danych z ewidencji PPK i udostępniania ich podmiotom. Wyłączeniu z upubliczniania lub udostępniania podlegają informacje, które umożliwiałyby identyfikację podmiotu zatrudniającego bądź uczestnika PPK.
Z dniem 21 listopada 2022 roku wejdą w życie zmiany w ustawie o PPK, które będą regulowały zwroty nienależnie dokonanych wpłat.
Procedura zwrotu wpłat nienależnych będzie uzależniona od tego, czy za te wpłaty zostały nabyte jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego bądź ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub czy te wpłaty zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego.
Jeśli tak się stało, wówczas instytucja finansowa, niezwłocznie po powzięciu informacji o nienależnych wpłatach, odkupi lub umorzy te jednostki uczestnictwa lub te jednostki rozrachunkowe w zakresie, w jakim wpłaty okazały się nienależne, bez konieczności złożenia żądania odkupienia lub umorzenia tych jednostek przez tę osobę. W takiej sytuacji instytucja finansowa w terminie 3 dni roboczych od dnia odkupienia lub umorzenia tych jednostek, dokona zwrotu:
- osobie zatrudnionej – środków pieniężnych pochodzących z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych nabytych lub przeliczonych z wpłat finansowanych przez tę osobę, na jej rachunek bankowy, a jeżeli instytucja finansowa nie posiada informacji o tym rachunku – na rachunek bankowy pracodawcy;
- pracodawcy – środków pieniężnych pochodzących z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych nabytych lub przeliczonych z wpłat finansowanych przez pracodawcę, na jego rachunek bankowy;
- Funduszowi Pracy – środków pieniężnych pochodzących z odkupienia tych jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych nabytych lub przeliczonych z wpłaty powitalnej lub dopłat rocznych, za pośrednictwem PFR, na rachunek wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy.
Jeśli kwota pochodząca z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych nabytych lub przeliczonych z wpłat finansowanych przez osobę zatrudnioną, trafi na rachunek bankowy pracodawcy, wówczas ten ostatni jest zobowiązany niezwłocznie – nie później niż w terminie 5 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tej kwoty – przekazać tę kwotę danej osobie.
W przypadku wpłat nienależnych, za które nie nabyto jednostek uczestnictwa, instytucja finansowa zwraca je finansującemu daną wpłatę, czyli:
- osobie zatrudnionej – przy czym zwrotu dokonuje na jej rachunek bankowy, a jeżeli instytucja finansowa nie posiada informacji o numerze tego rachunku – na rachunek bankowy pracodawcy, który w terminie 5 dni od jej otrzymania ma obowiązek przekazać ją tej osobie;
- pracodawcy – przy czym zwrotu dokonuje się na jego rachunek bankowy.
Instytucja finansowa zobowiązana będzie uczynić to niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych po powzięciu informacji o tym, że wpłaty okazały się nienależne.
Informacje o dokonanych zwrotach wpłat, które okazały się nienależne w całości lub w części, ze wskazaniem kwoty zwrotu w podziale na zwrot z wpłat osoby, na rzecz której dokonano zwrotu, podmiotu zatrudniającego oraz wpłaty powitalnej i dopłat rocznych, będą musiały znaleźć się w ewidencji PPK.
