Nowe przepisy dot. wyposażenia stanowisk pracy, projekt zmian w kodeksie pracy, projekt ustawy o ochronie sygnalistów oraz nowa metryka programu Płatnik – to tematy, które podejmujemy w kwietniowym wydaniu biuletynu HR Puls.
Wdrożenie do 17 maja wymagań dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe
2 listopada 2023 roku w Dzienniku Ustaw pod pozycją 2367 opublikowano Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 18 października 2023 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
Znowelizowane rozporządzenie weszło w życie 17 listopada 2023 r.
Zgodnie z nowymi przepisami już od 17 maja zaczną obowiązywać przepisy dotyczące wyposażenia stanowisk pracy.
Nowe przepisy jako stanowisko pracy określają przestrzeń pracy wraz z:
- wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
- krzesłem i stołem,
- opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.
Zmianie ulegają też zasady organizowania stanowisk pracy w przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, w szczególności laptopów. Rozporządzenie stanowi, że w przypadku stosowania tych systemów stanowisko pracy ma być wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.
Ponadto nowe rozporządzenie zobowiązuje pracodawcę do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok lub – co jest nowością – opcjonalnie szkieł kontaktowych, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykazały potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Projekt zmian w kodeksie pracy – nowy rejestr prac i pracowników je wykonujących
Rząd przyjął projekt zmian w Kodeksie pracy, mający na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów unijnych. Nowelizacja ta ma zapewnić pełne wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
Nowelizacji ulegnie art. 222 Kodeksu pracy, co zapewni rozszerzenie ochrony pracowników przed zagrożeniem związanym z narażeniem na substancje reprotoksyczne w środowisku pracy.
Zmienione przepisy nałożą na pracodawcę – który zatrudnia pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym – obowiązek zastąpienia tych substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych mniej szkodliwymi dla zdrowia lub zastosowania innych dostępnych środków ograniczających stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Ponadto pracodawca zobowiązany będzie do rejestrowania wszystkich rodzajów prac w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, określonych w wykazie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, a także do prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach.
Zmiana ta upoważni Ministra Zdrowia do wydania przepisów wykonawczych (rozporządzenia) w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w środowisku pracy.
Rozporządzenie to będzie określać:
- wykaz substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym i sposób ich rejestrowania;
- sposób prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym;
- sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy pracach, o których mowa wyżej;
- wzory dokumentów dotyczących poziomu narażenia pracowników na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym oraz sposób przechowywania i przekazywania tych dokumentów do podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorób zawodowych;
- szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym;
- warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia pracowników zatrudnionych przy pracach w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym.
Zmienione przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, natomiast przepisy wykonawcze wydane na podstawie aktualnego upoważnienia ustawowego art. 222 § 3 Kodeksu pracy zachowają moc przez 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Projekt ustawy o ochronie sygnalistów
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Dokument został przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zakłada on ochronę osób zgłaszających naruszenie prawa w kontekście związanym z pracą. Celem ustawy jest wdrożenie dyrektywy unijnej.
Dyrektywa (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE określa zasady i procedury dotyczące ochrony „sygnalistów”, czyli osób, które zgłaszają informacje uzyskane w kontekście związanym z pracą na temat naruszeń prawa UE w kluczowych dziedzinach polityki. Naruszenia obejmują zarówno niezgodne z prawem działania lub zaniechania, jak i nadużycia prawa.
Zakresem ustawy będzie objęte zgłaszanie naruszeń prawa niezależnie od formy świadczenia pracy przez osoby tego dokonujące.
Środki ochrony będą miały zastosowanie również wobec innych osób, takich jak osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia, osoby trzecie powiązane ze zgłaszającym oraz podmioty powiązane ze zgłaszającym, w szczególności stanowiące własność lub zatrudniające zgłaszającego.
Ustawa definiuje również pojęcie działań odwetowych oraz konkretne środki ochrony. Zapewnia sygnalistom prawo dochodzenia odszkodowania, jeśli pracodawca zastosuje wobec nich działania odwetowe.
Zgłoszenie lub publiczne ujawnienie informacji o naruszeniu może niekiedy skutkować odpowiedzialnością osoby lub osób, których dotyczy zgłoszenie. Jednocześnie zgłoszenie lub ujawnienie informacji nieprawdziwych godzi w prawnie chronione dobra takich osób. Dlatego też w ustawie będą uwzględnione przepisy dotyczące ochrony praw osób, których dotyczy zgłoszenie lub publiczne ujawnienie nieprawdziwych informacji o naruszeniu.
W ustawie uregulowane zostaną trzy tryby możliwego postępowania (zgłoszenia lub ujawnienia) w charakterze reakcji na powziętą informację o naruszeniu, tj. skierowanie zgłoszenia do podmiotu prawnego, do organu publicznego oraz ujawnienie publiczne. Ustawa określi tryb zgłaszania, w tym podmioty, do których zgłoszenie może być kierowane, oraz zasady postępowania w związku z przyjęciem zgłoszenia wobec zgłaszających.
Dyrektywa przewiduje możliwość wykonywania zadań w zakresie zgłaszania lub ujawniania naruszeń prawa, w szczególności udzielania informacji i wsparcia sygnalistom oraz osobom, których dotyczy zgłoszenie, przez jeden, wyraźnie określony organ krajowy. Ustawa jako podmiot pełniący rolę takiego organu wskazuje Rzecznika Praw Obywatelskich.
Nowa metryka programu Płatnik
W dniu 5 kwietnia 2024 roku została wdrożona nowa metryka dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.
Metryka jest automatycznie pobierana podczas aktualizacji programu.
Źródło: zus.pl
