Pandemia i wdrażane w formie tarczy odroczenia części obowiązków i zmian w przepisach przesunęły termin wdrożenia nowej obowiązkowej wersji pliku JPK_V7 z 1 lipca na 1 października. Dodatkowy czas warto wykorzystać na odpowiednie przygotowanie przedsiębiorstwa do nowych obowiązków, zwłaszcza, że nowy plik JPK nie stanowi wyłącznie uproszczenia dla działalności firm poprzez wchłonięcie formularza deklaracji VAT. W przypadkach niektórych działalności od 1 października będzie należało liczyć się z rozszerzonymi obowiązkami sprawozdawczymi wymaganymi w nowym pliku i koniecznością wnikliwej analizy zawieranych transakcji.
Struktura JPK VAT 2020
Nowy plik JPK VAT będzie jak dotychczas plikiem elektronicznym. Od 1 października nowy JPK będzie łączył w sobie dwie części: ewidencyjną – rejestr zakupów i sprzedaży, oraz deklaracyjną – która dotychczas przynależała do odrębnego formularza deklaracji VAT. W rezultacie nie będzie już konieczności odrębnego generowania deklaracji VAT: VAT-7 czy VAT-7K, ponieważ wszystkie dane będą grupowane w nowym pliku JPK.
Nowy obowiązek dla przedsiębiorców
Niestety na tym zmiany się nie kończą. Najistotniejszą kwestią, na jaką powinni przygotować się przedsiębiorcy, jest nowy obowiązek raportowania w pliku JPK kategorii niektórych transakcji zawieranych w danym okresie. Odpowiednia kwalifikacja zawieranych transakcji pod kątem wymogów nowego JPK i wdrożenie odpowiednich zmian w systemach ERP i procesach księgowych może wymagać kompleksowej analizy i wprowadzenia nowych procedur wewnętrznych.
Do kiedy złożyć nowy JPK VAT?
JPK_VAT będzie składany podobnie jak dotychczas wyłącznie w wersji elektronicznej za okresy miesięczne, do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (chyba że 25. dzień miesiąca wypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, wówczas termin będzie przypadał na najbliższy dzień roboczy).
Warianty pliku
Będą obowiązywać dwa warianty JPK_VAT:
- JPK_V7M – dla podatników, którzy rozliczają się miesięcznie i
- JPK_V7K – dla podatników, którzy rozliczają się kwartalnie.
Nowy JPK VAT w rozliczeniu kwartalnym
Podobnie jak dotychczas, również w nowej wersji podatnicy rozliczający VAT kwartalnie, nie unikną comiesięcznego obowiązku przesyłania pliku JPK.
Jak informuje Ministerstwo Finansów, przedsiębiorcy, którzy rozliczają się kwartalnie i są zobowiązani do składania JPK_VAT, wypełnią tylko część ewidencyjną za pierwsze 2 miesiące każdego kwartału. Natomiast po zakończeniu kwartału wypełnią część ewidencyjną za trzeci miesiąc kwartału oraz część deklaracyjną JPK_VAT za cały kwartał.
Kody GTU – grupowanie rodzajów towarów i usług
W nowym JPK wprowadzony został nowy obowiązek oznaczania grupowań rodzaju dostarczanych towarów i usług (tzw. kody GTU). Co istotne, aby poprawnie ustalić właściwe grupowanie, należy uwzględnić różne źródła klasyfikacji, takie jak przede wszystkim Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, Nomenklatura Scalona, ustawa o VAT wraz z załącznikiem nr 15 (zawierającym wykaz towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności VAT), czy ustawa o podatku akcyzowym.
Tabela kodów GTU
Poniżej zestawienie kodów GTU, jakie będzie należało deklarować, w przypadku gdy w ramach transakcji sprzedażowych dokonanych w danym miesiącu pojawi się jedna z poniższych transakcji:
Symbol GTU | Rodzaj transakcji (oznaczenia cyfrowe wskazują PKWiU towaru lub usługi) |
GTU 01 | Dostawa napojów alkoholowych: alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. |
GTU 02 | Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT, tj.:
|
GTU 03 | Dostawa oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem: wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją. |
GTU 04 | Dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. |
GTU 05 | Dostawa odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Oznacza to, że GTU 05 zawiera następujące towary::
|
GTU 06 | Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy. Przenosząc zapisy załącznika, powyższe oznacza, że GTU 06 zawiera następujące towary:
|
GTU 07 | Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 – 8708 oraz CN 8708 10, tzn.:
|
GTU 08 | Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy. Oznacza to, że GTU 08 zawiera następujące towary:
|
GTU 09 | Dostawa leków oraz wyrobów medycznych – produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 499, z późn. zm.). |
GTU 10 | Dostawa budynków, budowli i gruntów. |
GTU 11 | Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1201 i 2538 oraz z 2019 r. poz. 730, 1501 i 1532). |
GTU 12 | Świadczenie usług o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. |
GTU 13 | Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej – Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1. |
Wyjaśnienia dotyczące GTU
Nowy obowiązek precyzyjnego oznaczania niektórych typów transakcji budzi wiele wątpliwości przedsiębiorców. Odpowiedzi opublikowane na stronach Ministerstwa Finansów pomagają rozstrzygnąć część niedoprecyzowanych kwestii.
FAQ można znaleźć na stronie:
https://www.podatki.gov.pl/jednolity-plik-kontrolny/jpk-vat-z-deklaracja/faq-jpk-vat-z-deklaracja/#gtu
- Jakie transakcje podlegają oznaczaniu GTU?
Co do zasady, obowiązek oznaczania transakcji sprzedaży w nowym JPK kodami GTU dotyczy wyłącznie transakcji sprzedażowych. Nie będą temu obowiązkowi natomiast podlegać transakcje, dla których powstaje obowiązek wykazania VAT należnego, ale nie są transakcją sprzedaży (tak jak transakcja wewnątrzwspólnotowego nabycia, dla którego powstaje obowiązek wykazania VAT należnego u nabywcy).
W opublikowanych odpowiedziach MF wyjaśniło, że kody grup towarów i usług, które służą do oznaczania w nowym JPK_VAT z deklaracją pozycji w ewidencji sprzedaży (od GTU_01 do GTU_13), nie mają zastosowania do nabyć, które u podatnika – nabywcy – skutkują zapisami po stronie sprzedażowej (np. WNT czy import usług).
- Czy obowiązek oznaczeń GTU dotyczy faktur?
Jak wskazuje MF, zakres regulacji dotyczący fakturowania nie odnosi się do samych faktur wystawianych przez sprzedawcę, ponieważ regulacje dotyczące fakturowania i zakres danych wymaganych na fakturach nie uległ zmianie. Kody GTU natomiast mają opisywać transakcje w części ewidencyjnej plików JPK_V7.
- Co z GTU i fakturami wielopozycyjnymi?
W przypadku gdy dana faktura odnosi się do sprzedaży kilku różnych towarów lub usług, które podlegają oznaczeniu różnymi symbolami GTU, w nowym pliku JPK należy wskazać wszystkie wymagane oznaczenia.
Struktura pliku przewiduje możliwość stosowania wielu oznaczeń GTU dla jednej faktury bez dzielenia jej na kilka wpisów.
- Czy GTU dotyczy korekty faktur wystawionych przed 01.10.2020?
Faktury korygujące wystawione do faktur otrzymanych przed wprowadzeniem nowego JPK_VAT z deklaracją podlegają również obowiązkowi oznaczania symbolami GTU.
- Czy GTU dotyczy refakturowania i faktur zaliczkowych?
Również w przypadku refakturowania należy stosować obowiązek oznaczania transakcji właściwym GTU. Jak wskazuje MF w odniesieniu do refakturowania usług, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Zatem oznaczaniu GTU podlega także refakturowanie usług. MF wskazało, że kody GTU 1-13 należy stosować analogicznie w przypadku raportowania faktury zaliczkowej.
- Jak rozumieć termin „usługi niematerialne” dla kodu GTU 12?
W nowym JPK jedną z kategorii usług podlegających oznaczeniu GTU 12 są usługi niematerialne: doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych (head offices), reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. Z odpowiedzi Ministerstwa Finansów o zakres usług podlegający oznaczeniu GTU 12 wynika, że usługi te należy rozumieć szeroko, z uwzględnieniem faktycznej treści świadczonej usługi. W związku z powyższym, w niektórych przypadkach, dla poprawnego oznaczenia dokonanej transakcji w nowym JPK konieczna może być pogłębiona analiza charakteru dokonywanej transakcji, wykraczająca poza zbadanie opisu transakcji prezentowanego na wystawianej fakturze.
Jakie kody PKWiU dla kodu GTU 12?
Powyższy zakres usług jest bardzo obszerny. Pod kątem oznaczenia kodem GTU 12 będzie należało wziąć pod uwagę nie tylko typowe usługi niematerialne, takie jak usługi doradcze czy zarządcze, ale także inne typy usług świadczonych m.in. przez centralę bądź dedykowany podmiot z danej grupy kapitałowej z zakresu wsparcia w prowadzonej działalności. Oznaczać kodem GTU 12 będzie należało także usługi księgowe, prawne oraz szkoleniowe. Pod kod będzie podlegał też pełen zakres usług marketingowych, włączając w to usługi badania rynku i opinii publicznej oraz usługi reklamowe. Dodatkowo, obowiązkiem oznaczania kodem GTU 12 zostały objęte usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych.
Zgodnie z odpowiedziami MF, pomocne przy analizie zakresu usług podlegających obowiązkowi oznaczania kodem GTU 12 są następujące kody PKWiU:
- doradcze (w tym doradztwo prawne i podatkowe, doradztwo związane z zarządzaniem): 62.02.01, 62.02.02, 66.19.91, 69.10.11, 69.10.12, 69.10.13, 69.10.14, 69.20.3, 70.22.11, 70.22.12, 70.22.13, 70.22.14, 70.22.15, 70.22.16, 70.22.3, 71.11.24, 71.11.42, 71.12.11, 71.12.31, 74.90.13, 74.90.15, 74.90.19,
- księgowe: 69.20.2
- prawne: 69.1
- zarządcze: 62.03.11, 62.03.12, 63.11.12, 66.11.19, 66.30.11, 66.30.12, 68.32.11, 68.32.12, 68.32.13, 69.20.4, 70.22.17, 70.22.2, 90.02.19.1
- marketingowe: 73.11.12
- firm centralnych: 70.1
- reklamowych: 73.1
- badania rynku i opinii publicznej: 73.2
- badań naukowych i prac rozwojowych: 72.
- usług szkoleniowych: 85.
Problematyczne korekty GTU
Szczególną uwagę będzie należało także zwrócić na korekty faktur deklarowane po wejściu w życie obowiązku wysyłki nowego JPK, ponieważ również one będą podlegać obowiązkowemu oznaczaniu odpowiednim kodem GTU w wysyłanym pliku. Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów, wystąpią dwie sytuacje:
- Kiedy faktura korygującą dotyczy towaru/usługi nieobjętej oznaczeniami GTU, a faktura pierwotna zawierała towary/usługi, do których stosuje się oznaczenia GTU, fakturę korygującą należy oznaczyć symbolami GTU.
- W przypadku korekty dotyczącej wyłącznie towaru/usługi nieobjętych oznaczeniami GTU faktury korygującej nie należy oznaczać symbolami GTU.
Korekty części ewidencyjnej JPK
Pozytywną wiadomością w zakresie korekt jest z pewnością informacja opublikowana w broszurze informacyjnej MF udostępnionej na stronie podatki.gov.pl. zgodnie z którą dokonanie korekty w przesłanej ewidencji, która nie ma wpływu na część deklaracyjną, zawartą we wspólnym pliku, nie będzie wywoływało skutków dla rozliczenia podatku. W konsekwencji korekta pliku JPK wyłącznie części ewidencyjnej, np. w zakresie NIP kontrahenta, nie będzie miała wpływu np. na termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikający z przesłanego wcześniej rozliczenia (część deklaracyjna) zawartego w pierwotnym pliku.
Pozostałe obowiązkowe oznaczenia JPK VAT
Na obowiązkowym oznaczaniu kategorii dostarczanych towarów i usług nie kończą się nowe wymogi związane z raportowaniem wymaganym dla potrzeb nowego JPK.
Oznaczenie rodzaju transakcji
Oznaczenie rodzajów transakcji wymaganych przez nowy JPK w większości przypadków dotyczy procedur szczególnych, które nie są powszechnie spotykane. Większość przedsiębiorców najczęściej będzie mogła się zapewne spotkać z koniecznością zaraportowania oznaczenia „TP” oraz „MMP”. Oznaczenie „TP” dotyczy transakcji zawieranej z podmiotem powiązanym. Oznaczeniem „MPP” natomiast dotyczy transakcji objętej obowiązkowym mechanizmem split payment.
Oznaczenia dokumentów zakupu i sprzedaży
Obowiązek oznaczania dodatkowymi oznaczeniami dla potrzeb nowego JPK jest ograniczony do poniższych oznaczeń:
Oznaczenie | Dokumenty zakupu |
MK | faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń |
VAT_RR | faktura wystawiana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego |
MPP | faktura objęta mechanizmem podzielonej płatności |
IMP | Oznaczenie dotyczące podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy |
MK
Faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń
VAT RR
Faktura VAT RR – faktura wystawiana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego
MPP
Faktura objęta mechanizmem podzielonej płatności.
IMP
Zgłoszenia celne lub deklaracje importowej dokumentujące import towarów rozliczany zgodnie z art. 33a ustawy o VAT.
Oznaczenie | Dokumenty sprzedaży |
WEW | dokument wewnętrzny |
RO | dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących |
FP | faktura wystawiona do paragonu |
WEW – dokument wewnętrzny
Zgodnie z wyjaśnieniami MF, „oznaczenie „WEW” dotyczy między innymi czynności, które nie są udokumentowane oryginalnymi dokumentami zakupu/sprzedaży, tj. fakturą. Oznaczenie „WEW” dotyczy między innymi nieodpłatnego przekazania towarów na cele osobiste, korekty rocznej podatku naliczonego w związku ze zmianą współczynnika odliczenia podatku naliczonego, sprzedaży zwolnionej, dla której nie wystawiono faktury, sprzedaży bezrachunkowej (sprzedaży na rzecz osób fizycznych, która jest zwolniona z ewidencji na kasie fiskalnej). Natomiast transakcje dotyczące importu usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów czy dostaw, dla których podatnikiem jest nabywca, wykazuje się w ewidencji na podstawie dokumentu zakupu (bez oznaczenia „WEW”), jeżeli taki dokument został wystawiony”.
RO – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących
Oznaczenie „RO” zobowiązani będą stosować przedsiębiorcy, którzy prowadzą sprzedaż na rzecz osób prywatnych (nieprowadzących działalności gospodarczej) i nie korzystają ze zwolnienia z kasy fiskalnej. W nowym JPK podatnik będzie miał obowiązek oznaczyć jako „RO” łączny raport okresowy z kasy fiskalnej dzienny lub miesięczny. Przedsiębiorcy, którzy nie prowadzą sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej, nie stosują oznaczenia „RO” w nowym JPK.
FP – faktura wystawiona do paragonu (art. 109 ust. 3d ustawy o VAT)
Faktury do paragonów wykazywane są w części ewidencyjnej JPK w okresie, w którym zostały wystawione (bez względu na to, w jakim okresie miała miejsce sprzedaż). Dodatkowo faktury do paragonu nie mają wpływu na część deklaracyjną JPK, co oznacza, że nie zwiększają podstawy opodatkowania. VAT zostanie bowiem wykazany na podstawie raportów z kasy fiskalnej.
Wszystkie oznaczenia dodatkowe transakcji
Oznaczenie | Rodzaj transakcji |
SW | dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy |
EE | świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy |
TP | istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy |
TT_WNT | wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy |
TT_D | dostawa towarów poza terytorium kraju dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy |
MR_T | świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy |
MR_UZ | dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy |
I_42 | wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) |
I_63 | wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) |
B_SPV | transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowany zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy |
B_SPV_DOSTAWA | dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy |
B_MPV_PROWIZJA | świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy |
MPP | transakcje objęte obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności |
Objaśnienia oznaczeń dodatkowych
SW – dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju (art. 23 ustawy)
Jak wskazało Ministerstwo Finansów, oznaczenie SW dotyczy dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy, tj. zarówno opodatkowanej w kraju, jak i w innych państwach Unii Europejskiej. Mimo obowiązku wystawiania faktur w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, wystarczającym jest ujmowanie tej sprzedaży na podstawie dokumentu zbiorczego.
Oznaczeniem SW będą więc musiały posługiwać się więc przede wszystkim podmioty które sprzedają swoje wyroby w ramach sprzedaży wysyłkowej, a więc wysyłając swoje wyroby do osób fizycznych zamieszkałych w innych krajach UE. Taka sprzedaż podlega opodatkowaniu w Polsce do limitu wartościowego określonego przez dane państwo członkowskie, a powyżej tego limitu podlega opodatkowaniu na terenie kraju UE do którego trafia wysłany na rzecz osoby fizycznej towar.
EE – świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych (art. 28k ustawy)
Oznaczenie „EE” odnosi się do usług elektronicznych, a także nadawczych i telekomunikacyjnych, świadczonych przez podmiot z UE na rzecz konsumenta – osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, z miejscem zamieszkania w innym kraju UE.
Powyższa procedura nie występuje zgodnie z regulacjami art. 28k ustawy o VAT. Tym samym, oznaczenia EE nie należy zastosować, w przypadku, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:
- usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;
- usługi, o których mowa w ust. 1, są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1;
- całkowita wartość usług, o których mowa w ust. 1, świadczonych na rzecz podmiotów, o których mowa w pkt 2, pomniejszona o kwotę podatku, nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro lub jej równowartości wyrażonej w walucie krajowej państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1, przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium kraju wyrażona w złotych równowartość kwoty w euro wynosi 42 000 zł.
TP – istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą (art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy)
Oznaczenie „TP” odnosi się do powiązań definiowanych przez ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc szerokiego zakresu powiązań zarówno osobowych, jak i kapitałowych. Ustalenie podmiotów, dla których transakcje będą podlegać raportowaniu może przysporzyć trudności, dlatego warto przeanalizować strukturę powiązań i grupy kapitałowej z wyprzedzeniem, pozwalającym na właściwą identyfikację podmiotów.
Bieżące pozyskiwanie przez organy skarbowe informacji o transakcjach zawieranych z podmiotami powiązanymi pozwoli również organom określić niezależnie obowiązki danego podatnika z zakresu cen transferowych, a także pozyskać informacje o cenach stosowanych w transakcjach z podmiotami powiązanymi.
TT_WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej (dział XII rozdział 8 ustawy)
Oznaczenie TT_WNT będzie miało zastosowanie tylko w sytuacji zastosowania uproszczenia dla unijnej transakcji łańcuchowej, gdzie trzy podmioty zidentyfikowane w trzech różnych państwach członkowskich dokonują dostawy tego samego towaru, przy czym transport towaru odbywa się bezpośrednio pomiędzy pierwszym i trzecim podmiotem. Oznaczenie TT_WNT będzie stosowane wyłącznie przez drugiego podatnika w łańcuch (pośrednika), który korzysta z możliwości niewykazywania VAT należnego od WNT dla zrealizowanej transakcji.
TT_D – dostawa towarów poza terytorium kraju dokona przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej (dział XII rozdział 8 ustawy)
Oznaczenie „TT_D” będzie miało zastosowanie w analogicznej sytuacji jak wskazana w punkcie powyżej, tyle że dla dokonanej dostawy przez drugi podmiot w transakcji łańcuchowej.
MR_T – świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży (zgodnie z art. 119 ustawy)
Oznaczenie MR_T jest zarezerwowane dla świadczenia usług turystyki opodatkowanych VAT na podstawie kwoty realizowanej marży.
MR_UZ – dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży (zgodnie z art. 120 ustawy)
MR_UZ to oznaczenie, jakie będzie należało stosować dokonując dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, dla których wybrano opodatkowanie VAT według szczególnej procedury, na podstawie realizowanej marży.
I_42 – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import)
Oznaczenie „I_42” odnosi się do WDT dokonanej po imporcie w ramach procedury celnej 42. Procedura celna o kodzie 42 zwana inaczej “Procedurą 42” w skrócie polega na imporcie towarów do jednego z kraju UE z intencją, że miejscem jego przeznaczenia jest inny kraj wspólnoty a przesunięcie towaru między członkami wspólnoty odbywa się na zasadzie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
I_63 – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import)
Oznaczenie „I_63” odnosi się do WDT dokonanego po imporcie w ramach procedury celnej 63. Procedura celna 63 to natomiast powrotny przywóz (reimport) z jednoczesnym dopuszczeniem do swobodnego obrotu i wprowadzeniem do obrotu krajowego towarów.
B_SPV – transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowany (zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy)
Oznaczenie „B_SPV” odnosi się do transakcji transferu bonu jednego przeznaczenia, a więc bonu, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów, lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu (np. voucher na pobyt w hotelu).
Transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. Rozliczenie przekazania takiego bonu powinno zostać oznaczone w nowym JPK B_SPV.
W odniesieniu do bonu jednego przeznaczenia, przekazania towarów lub faktycznego świadczenia usług w zamian za taki bon przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia nie uznaje się już za niezależną transakcję w części, w której wynagrodzenie stanowił bon.
B_SPV_DOSTAWA – dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon (zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy)
Oznaczenie „B_SPV_DOSTAWA” dotyczy sytuacji, w przypadku gdy dostawca towarów lub usługodawca nie jest podatnikiem, który działając we własnym imieniu, wyemitował bon jednego przeznaczenia, uznaje się, że ten dostawca lub usługodawca dokonał odpowiednio dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz podatnika, który wyemitował ten bon.
Transakcja opodatkowana ma zatem miejsce już w chwili emisji bonu a nie w chwili realizacji go przez podmiot, który korzysta z bonu. Procedurę rozpoznaje u siebie dostawca towarów i usług, a nie emitujący bon podmiot i to dostawca wykazuje bon zgodnie ze stawką właściwą dla dostawy towarów lub świadczenia usługi, których bon dotyczy.
B_MPV_PROWIZJA – świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych (zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy)
Oznaczenie „B_ MPV_PROWIZJA” znajdzie zastosowanie w przypadku gdy transferu bonu różnego przeznaczenia – a więc bonu innego niż bon jednego przeznaczenia – dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu (czyli jeśli sprzedaży bonu lub jego przekazania dokonuje inny podmiot niż producent/sprzedawca towaru, który może zostać nabyty za bon). Opodatkowaniu podatkiem (wykazaniu procedury B_MPV_PROWIZJA) podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji bonu różnego przeznaczenia.
Natomiast faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie podlega opodatkowaniu wcześniejszy transfer bonu różnego przeznaczenia przez jego wystawcę; procedurę wykazuje pośrednik w obrocie bonami.
MPP – transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności
Oznaczenie MPP dotyczy transakcji objętych obowiązkowym mechanizmem Split Payment, a więc dostawy towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę przekraczającą 15.000 zł brutto.
Poprawne oznaczenie transakcji MPP może przysporzyć wielu trudności, ponieważ transakcje, dla których przedsiębiorca zastosuje dobrowolny Split Payment – a więc oznaczy swoją fakturę oznaczeniem „mechanizm podzielonej płatności”, bez obowiązku wynikającego z przepisów VAT – nie powinny powodować oznaczania takiej transakcji MPP w nowym pliku JPK.
Uwaga na dobrowolny Split Payment w nowym JPK
Wielu przedsiębiorców dla uniknięcia ryzyka sankcji w przypadku przeoczenia obowiązku zastosowania Split Payment, jak również w celu uniknięcia konieczności szczegółowego analizowania wystawiania faktur pod kątem powstania obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności podjęło decyzję o dobrowolnym umieszczaniu na fakturach oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”, niezależnie, czy dana faktura jest objęta takim obowiązkiem, czy też nie.
Potwierdziło to Ministerstwo Finansów w odpowiedziach na pytania dotyczące nowego JPK. Jak wskazało MF, „w nowym JPK trzeba będzie wskazywać, kiedy transakcja była objęta podzieloną płatnością, ale tylko tą obowiązkową. Dotyczy to zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy”.
W rezultacie obie strony – sprzedawca i nabywca będą zmuszone dla potrzeb raportowania w nowym JPK analizować poszczególne transakcje pod kątem warunków obowiązkowego stosowania mechanizmu Split Payment, tak aby oznaczenie MPP odzwierciedlało wyłącznie transakcje (faktury), których ten obowiązek dotyczy.
Kara za błędy w JPK VAT
Pierwotnie planowano, że kara 500 złotych będzie obligatoryjnie stosowana w przypadku każdego błędu, który uniemożliwi organowi przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, jeżeli pomimo wezwania do skorygowania tego błędu, podatnik w terminie 14 dni nie przekaże skorygowanej ewidencji lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie lub też w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu.
Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów kara będzie stosowana przez organ podatkowy fakultatywnie. Należy się jednak zapewne liczyć z tym, że w przypadku gdy organ podatkowy będzie miał podstawy, aby nałożyć sankcje, to z nich skorzysta.
Konieczna wnikliwa analiza i skrupulatne przygotowanie
Z pewnością warto wykorzystać czas, jaki pozostał do pierwszej obowiązkowej wysyłki nowego JPK. Brak dobrego przygotowanie do przejścia na nowy JPK VAT 2020 może narazić przedsiębiorstwo na zwiększenie kosztów działalności. Warto zaplanować działania i podjąć czynności takie jak:
- gruntowna analiza kategorii aktualnie zawieranych przez dane przedsiębiorstwo transakcji,
- sprawdzenie historii transakcji, zwłaszcza z zakresu dokonywanej sprzedaży, tak aby w najpełniejszej formie przygotować firmę na rodzaje dodatkowych kodów, jakie mogą pojawić się w raportowaniu.
- przygotowanie właściwych procedur wewnętrznych, obejmujących obieg dokumentów w przedsiębiorstwie, fakturowanie, czy raportowanie. Warto w tym zakresie przyjrzeć się m.in., czy istnieje spójność pomiędzy wystawianymi fakturami i faktycznym zakresem sprzedawanych świadczeń, jak również czy dokonywane zakupy nie będą prowadziły do konieczności dodatkowego raportowania.
- upewnienie się, czy system księgowy umożliwia prawidłowe przygotowanie pliku JPK,
- rozważenie, kto będzie wprowadzał nowe oznaczenia do sekcji ewidencji pliku. Można przeprowadzić konieczne szkolenia wewnętrzne. Innym rozwiązaniem jest pozostawienie oznaczanie dokumentów księgowości firmy. W takim przypadku istotnym będzie przygotowanie procedur, dzięki którym księgowość na czas otrzyma wszystkie informacje niezbędne do prawidłowego zaraportowania transakcji. Można także skorzystać z obsługi w biurze rachunkowym. W takim przypadku również trzeba pamiętać o tym, że pracownicy biura nie będą znać wszystkich szczegółów raportowanych transakcji. Trzeba więc zadbać o to, by ktoś w firmie opisał dokumenty odpowiednimi kodami lub oznaczył nimi transakcje w systemie. Wtedy oznaczenia będą mogły zostać zaimportowane do programu finansowo-księgowego.