Już ponad 13 tys. podatników wybrało jako formę opodatkowania estoński CIT, a liczne grono przedsiębiorców przygotowuje się do wdrożenia tego modelu opodatkowania. Decyzję wspiera coraz szersza i zwykle racjonalna praktyka stosowania przepisów o tzw. ryczałcie estońskim, bowiem większość wątpliwości rozstrzygana jest na korzyść podatników. Podpowiadamy kto powinien przejść na ryczałt estoński w 2024 r.

Na czym polega estoński CIT?

Podatek estoński to w praktyce alternatywny system opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych definiowany w ustawie jako ryczałt od dochodów spółek.

Istotą ryczałtu jest brak płacenia podatku dochodowego z tytułu prowadzonej działalności aż do momentu, w którym dochodzi do wypłaty zysków na rzecz wspólników. W efekcie, kalkulacja dochodu schodzi na dalszy plan, a kluczowe stają się faktyczne transfery na rzecz wspólników i podmiotów z nimi powiązanych.

Jeżeli spółka nie dokonuje w ogóle szeroko rozumianych transferów do wspólników albo są one w dopuszczalnym katalogu – nie ma obowiązku płacenia CIT. Jeżeli wspólnicy zdecydują się na wypłatę części albo całości zysków nie przekreśla to uzasadnienia dla stosowania ryczałtu, gdyż efektywna stopa opodatkowania wypłacanych zysków pozostaje niższa niż w przypadku standardowego rozliczenia podatku CIT oraz PIT.

Co ważne, zakończenie okresu stosowania ryczałtu nie będzie oznaczało obowiązku zapłaty podatku od tej części zysków, które nie zostały wypłacone. W efekcie, ryczałt przestanie być już tylko drogim kredytem odraczającym termin zapłaty podatku. Powyższe zasady nie są uzależnione od m.in. ponoszenia nakładów inwestycyjnych. Ograniczeniem nie jest również skala uzyskiwanych dochodów.

Kto może skorzystać z estońskiego CIT?

Z ryczałtu mogą skorzystać spółki kapitałowe (sp. z o.o., S.A. lub P.S.A.) oraz spółki osobowe (sp.k. lub S.K.A), których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne, oraz które nie posiadają udziałów (i podobnych praw) w innych podmiotach.

Spółki te muszą zatrudniać co najmniej 3 pracowników (wyjątek dla start-upów) lub ponosić miesięczne wydatki w wysokości 3-krotnosci przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na rzecz zatrudnionych na podstawie innych umów co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami. Zaliczani tu są również obcokrajowcy oraz pracownicy oddziału zagranicznego.

Przychody z działalności operacyjnej takich podatników muszą być wyższe niż przychody pasywne tj. wierzytelności, odsetki, część odsetkowa raty leasingowej, poręczenia i gwarancje, prawa autorskie lub prawa własności przemysłowej, zbycie i realizacja praw z instrumentów finansowych, czy z transakcji z podmiotami powiązanymi, gdy nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.

Ponadto, takie podmioty muszą złożyć do Urzędu Skarbowego zawiadomienie o wyborze ryczałtu do końca pierwszego miesiąca okresu, w którym planują rozpoczęcie korzystania z tej formy opodatkowania (umożliwia to skorzystanie z ryczałtu w trakcie trwania roku podatkowego), a ich sprawozdanie finansowe są przygotowane zgodnie z Ustawą o Rachunkowości a nie MSR.

Kto nie może skorzystać z estońskiego CIT?

Ryczałt estoński nie jest dla spółek, które należą do grupy kapitałowej (mają prawa udziałowe w innych podmiotach albo wspólnikiem spółki nie są wyłącznie osoby fizyczne), albo korzystają ze zwolnień w zakresie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) lub polskiej strefy inwestycji (PSI), bądź też są przedsiębiorstwem finansowym lub instytucję pożyczkową.

Z estońskiego CIT nie mogą także skorzystać podmioty, które nie zatrudniają ani nie planują zatrudniać minimum 3 pracowników, mają przychody pasywne wyższe niż przychody z działalności operacyjnej, a zwłaszcza osiągają przychody w większości z praw autorskich.

Jaka jest podstawa opodatkowania w estońskim CIT?

W przypadku ryczałtu estońskiego CIT nie jest płacony od bieżących dochodów, lecz z tytułu:

  • wypłaty dywidendy (zysku) tj. w związku z wypłatą zysków, jak i zaliczek na ich poczet na rzecz wspólników, od tej części zysków ustalanych zgodnie z ustawą o rachunkowości, które są dystrybuowane,
  • innych niż dywidenda form dystrybucji zysków,
  • transakcji reorganizacyjnych (np. połączenia, podziały spółek, przekształcenia) realizowanych w okresie ryczałtu,
  • wejścia w system ryczałtu, gdyż z uwagi na zupełnie inne zasady opodatkowania, na wstępie konieczne jest ustalenie różnicy pomiędzy wartością księgową a podatkową aktywów.

Co do zasady podatnicy ryczałtowi płacą ryczałt do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego, następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o dystrybucji zysku w jakiejkolwiek formie, a ryczałt od ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – do 20 dnia kolejnego miesiąca po miesiącu wystąpienia tych wydatków.

Choć istotą ryczałtu jest zmiana zasad opodatkowania CIT, przejście na nowy model opodatkowania oznacza również daleko idące obniżenie PIT dla wspólników.

Dodatkowe korzyści z estońskiego CIT

Wybierając estoński CIT podatnicy mogą cieszyć się także innymi niż wskazane wcześniej przywilejami. Korzystając z ryczałtu łatwiej można utrzymać status małego podatnika, a ewentualna utrata statusu małego podatnika nie zajdzie w trakcie roku podatkowego, a dopiero z początkiem następnego.

Będąc podatnikiem ryczałtu od dochodów spółek można także składać kwartalne deklaracje VAT, jeżeli wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła w roku poprzednim 4 mln euro.

Ponadto, podatnik estońskiego CIT nie musi sporządzać informacji o realizowanej strategii podatkowej, nawet jeżeli spełnia ustawowe przesłanki. Natomiast nadal może korzystać z form wsparcia przedsiębiorców takich jak dotacje, unijne dofinansowania bądź pomoc de minimis.

Sprawdź kalkulator estońskiego CIT i dowiedz się, czy możesz skorzystać z tej formy opodatkowania i ile możesz dzięki temu zaoszczędzić.

Ten artykuł powstał we współpracy z Grant Thornton.

Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie, obecnej w 140 krajach. W Polsce działa od 30 lat, a zespół około 1000 pracowników wspiera Klientów w takich obszarach jak podatki, rachunkowości czy kadr i płac.

Grant Thornton w codziennej pracy korzysta z systemu Softlab ERP.
Autor

Doradca Podatkowy, Radca Prawny i Partner w Grant Thornton